Uit een nieuw onderzoek, gepubliceerd in Nature, blijkt dat socio-economisch kwetsbare jongeren de meeste gevolgen zullen ondervinden van een voortdurende uitstoot van broeikasgassen.
Uit onderzoek onder leiding van klimaatwetenschappers van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) in samenwerking met het KMI blijkt dat miljoenen jongeren van vandaag een ongeëvenaarde levenslange blootstelling aan hittegolven, misoogsten, rivieroverstromingen, droogtes, bosbranden en tropische stormen zullen meemaken onder het huidige klimaatbeleid.
Als de wereldwijde temperatuur tegen 2100 met 3,5°C stijgt, zal 92% van de kinderen die in 2020 geboren worden, tijdens hun leven te maken krijgen met een ongeëvenaarde blootstelling aan hittegolven, waardoor 111 miljoen kinderen getroffen zullen worden. Als de doelstelling van 1,5°C van het Akkoord van Parijs wordt gehaald, kunnen 49 miljoen kinderen tegen dit risico worden beschermd. Dit is slechts voor één geboortejaar; als we in plaats daarvan rekening houden met alle kinderen die vandaag tussen 5 en 18 jaar oud zijn, worden 1,5 miljard kinderen getroffen in een 3,5°C-scenario en kunnen 654 miljoen kinderen worden beschermd door onder de 1,5°C-drempel te blijven.
De studie benadrukt ook dat kinderen met een hoge sociaaleconomische kwetsbaarheid een nog grotere kans lopen om tijdens hun leven blootgesteld te worden aan een ongeëvenaard aantal klimaatextremen. Een grondige beperking van broeikasgasuitstoot is dringend nodig om de levens van kinderen over de hele wereld te beschermen.
Onevenredige last van klimaatverandering voor jongeren
Klimaatextremen, zoals hittegolven, mislukte oogsten, rivieroverstromingen, tropische cyclonen, bosbranden en droogtes, zullen blijven escaleren naarmate de opwarming van de atmosfeer zich doorzet. De kinderen van vandaag zullen daardoor meer klimaatextremen te verduren krijgen dan welke vorige generatie ook.
“In deze nieuwe studie, onder leiding van Dr. Luke Grant en professor Wim Thiery van de VUB, tonen we aan dat het beleven van een ongeëvenaard leven—een leven vol klimaatextremen die zonder klimaatverandering minder dan 1 op 10.000 keer zouden voorkomen—een krachtig teken is van hoe sterk de mens het klimaat heeft beïnvloed,” zegt Dr. Inne Vanderkelen, coauteur en klimaatwetenschapper aan het KMI en de KU Leuven."
Door demografische gegevens en voorspellingen van klimaatmodellen voor elke locatie op aarde te combineren, berekenden de onderzoekers het percentage van elke generatie geboren tussen 1960 en 2020 dat tijdens hun leven te maken zal krijgen met een ongeëvenaarde blootstelling aan klimaatextremen (zie figuur 1).
Een ongeëvenaard leven leiden - een illustratie. De figuur toont het cumulatieve aantal hittegolven waarmee kinderen die in 2020 geboren worden in Brussel, België, sinds hun geboorte geconfronteerd zullen worden, volgens drie klimaatveranderingsscenario's met een opwarming van respectievelijk 1,5°C (blauw), 2,5°C (oranje) en 3,5°C (rood) tegen 2100. De ongeëvenaarde blootstellingsdrempel (gestippelde grijze lijn) wordt ruimschoots overschreden, wat betekent dat kinderen op deze locatie te maken zullen krijgen met ongekende levenslange blootstelling aan hittegolven, ongeacht het scenario. Krediet: Grant et al., 2025, Nature
Generatie-impact van klimaatverandering
Hoe jonger iemand is, hoe groter de kans op ongeëvenaarde blootstelling aan klimaatextremen. Zelfs als we erin slagen de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C, zal 52% van de kinderen die in 2020 geboren worden, te maken krijgen met een ongekende blootstelling aan hittegolven, vergeleken met slechts 16% van de kinderen die in 1960 geboren zijn. Voor hittegolven is het effect vooral uitgesproken voor kinderen die geboren zijn na 1980, wanneer klimaatveranderingsscenario's in toenemende mate de blootstellingsniveaus dicteren.

“Het duidelijke generatieverschil in ongeëvenaarde blootstelling benadrukt dat jongere generaties onevenredig zwaar worden geconfronteerd met klimaatextremen.” waarschuwt Vanderkelen.Kinderen in tropische landen zullen de zwaarste last dragen in een 1,5°C-scenario. In scenario's met een hoge uitstoot krijgen echter bijna alle kinderen wereldwijd te maken met het vooruitzicht van een ongeëvenaard leven qua hittegolven (zie figuur 2).
Kwetsbaarheid voor het klimaat en sociale onrechtvaardigheid
De studie belicht ook de sociale onrechtvaardigheid van de klimaatverandering en de gevolgen ervan. Bij het huidige klimaatbeleid zullen de sociaaleconomisch meest kwetsbare kinderen die in 2020 geboren worden bijna allemaal (95%) in hun leven een ongeëvenaarde blootstelling aan hittegolven doormaken, tegenover 78% voor de minst kwetsbare groep.
“Deze studie benadrukt hoe dringend het is om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C, in het belang van de kinderen van vandaag en morgen,” zegt Vanderkelen. “Dat is des te urgenter, aangezien de wereld met het huidige beleid afstevent op 2,7°C opwarming tegen het einde van de eeuw.”
Wetenschappelijke publicatie in Nature (Engels)
Contactgegevens :
Prof. Dr. Wim Thiery - Vrije Universiteit Brussel
wim.thiery@vub.be
Dr. Marie Cavitte - Vrije Universiteit Brussel
marie.cavitte@vub.be