2006-2010

Klimatologische overzichten van 2006 tot 2010

Na 2006, opnieuw een temperatuursrecord

In 2007 was de jaarlijkse gemiddelde temperatuur opnieuw opmerkelijk. Deze temperatuur bereikte te Ukkel een waarde van 11,5°C, waardoor het recente record van 11,4°C uit 2006 van de tabellen werd geveegd. Maandelijkse thermometrische records (januari en april) alsook seizoensrecords (winter en lente) werden eveneens ruim gebroken in 2007. Wij herinneren er u aan dat de begindatum van regelmatige waarnemingen te Brussel-Ukkel dateert van 1833.
De maand april was eveneens een bijzonder opmerkelijke maand te Ukkel: geen neerslag en temperatuursrecords, overvloedige zonneschijnduur en een lage windsnelheid. Het was de eerste maal dat tijdens een kalendermaand geen enkele druppel neerslag werd gemeten met de pluviometer. Tijdens de lente werd eveneens het record van de langste periode zonder neerslag tijdens deze gebeurtenis eveneens gebroken, daar men geen neerslag registreerde te Ukkel tussen 31 maart en 5 mei, dit betekent een periode van 36 opeenvolgende dagen zonder neerslag (het vorige record dateerde uit 1887 met een droogteperiode van 35 dagen tussen 4 juni en 8 juli). Wij vermelden nog de gemiddelde windsnelheid die uitzonderlijk laag was over het ganse jaar.
Enkele karakteristieke waarden van het jaar 2007 worden weergegeven in tabel 1 en de tabel 2 preciseert de waarde van de abnormaliteitgraden die worden gehanteerd in tabel 1 en in de tekst.

Tabel 1. Waarden voor het jaar 2007 en normale waarden voor verschillende meteorologische parameters te Ukkel. De kolom ‘Statistische karakteristieken’ geeft een aanduiding van de abnormaliteitgraad van de parameter in 2007, uitgedrukt in terugkeerperioden (cf. definitie in tabel 2).

Parameter2007NormalenStatistische
karakteristieken
Luchtdruk (herleid tot zeeniveau) (hPa)10171015,7n
Gemiddelde windsnelheid (m/s)3,33,7u
Zonneschijnduur (h)(**)14721554n
Gemiddelde temperatuur (°C)11,59,7zu
Gemiddelde maximumtemperatuur (°C)15,313,8zu
Gemiddelde minimumtemperatuur (°C)7,86,7zu
Absolute maximumtemperatuur (°C)30,931,7n
Absolute minimumtemperatuur (°C)–6,8–8,9n
Aantal vorstdagen (min < 0°C)2746,8za
Aantal winterse dagen (max < 0°C)17,8a
Aantal zomerse dagen(max >= 25 °C)2324,6n
Aantal hittedagen (max >= 30°C)23,3n
Gemiddelde relatieve luchtvochtigheid (%)8081n
Gemiddelde dampdruk (hPa)1110,3za
Neerslagtotaal (mm)879,5804,8n
Aantal dagen met meetbare neerslag (<= 0,1 mm)204207,2n
Aantal onweersdagen in het land 94

(**)waarde aangepast op 29/01/08

* De normalen en de karakteristieken zijn berekend voor de waarnemingen tijdens de periode 1901-2000, behalve voor de uiterste temperaturen (maxima en minima) en de parameters hiervan afgeleid (absolute waarden en aantal dagen) voor dewelke de referentieperiode 1968-2000 is (begin van de metingen in een gesloten hut). Aangezien de waarnemingsmethode van onweders geëvoliueerd is, is de reeks waarnemingen van het aantal onweersdagen in ons land niet homogeen, de statistische waarden werden dus niet berekend.

Tabel 2. Definitie van de abnormaliteitgraad van een klimatologische parameter, uitgedrukt in gemiddelde terugkeerperioden.

 

AfkortingGraad van abnormaliteitFenomeen bereikt of overtroffen gemiddeld één keer om de
nnormaal-
aabnormaal6 jaar
zazéér abnormaal10 jaar
uuitzonderlijk30 jaar
zuzéér uitzonderlijk100 jaar

De winter (van december 2006 tot februari 2007, zie figuur 1) was zéér uitzonderlijk zacht, in het spoor van het warmterecord van de herfst 2006. De gemiddelde temperatuur bereikte de zéér uitzonderlijke waarde van 6,6°C, dit betekent een teveel van 3,5°C in vergelijking met de normale waarde (3,1°C). Deze waarde was eveneens een nieuw record dat het vorige record onttroonde, waargenomen in 1990 met een waarde van 6,1°C. Alle wintermaanden te Ukkel hadden hogere gemiddelde temperaturen dan hun normale waarden. De temperatuur van de maand januari was bijzonder opvallend. Het laatste maandrecord qua zachte wintertemperaturen te Ukkel dat dateerde uit de 19e eeuw werd gebroken: de gemiddelde temperatuur had 6,9°C bereikt in januari 1834 maar liep nu op tot 7,2°C. Dit betekent een teveel van 4,6°C in vergelijking met de normale waarde voor een januarimaand (2,6°C).
Parallel met de zachte temperaturen registreerde men te Ukkel zéér abnormaal veel neerslag: men registreerde te Ukkel een seizoenstotaal van 207,7 mm, voor een normale waarde van 186,8 mm. Wij bleven echter ver verwijderd van het record uit 1995 toen de winterse neerslaghoeveelheid 365,9 mm bereikte.
De zonneschijnduur van het winterseizoen was zéér abnormaal laag voor het seizoen: wij registreerden slechts 124h zonneschijn te Ukkel, terwijl de normale waarde 168 h bedraagt (de somberste winter was deze van 1923 met amper 83h zonneschijn).

Top

Figuur 1. Temperaturen en dagelijkse neerslaghoeveelheden te Ukkel tijdens de winter 2007.

Figuur 1. Temperaturen en dagelijkse neerslaghoeveelheden te Ukkel tijdens de winter 2007.

De lente (van maart tot mei, zie figuur 2), werd zoals de herfst 2006 en de winter 2007 gekenmerkt door een record hoge waarde van de gemiddelde temperatuur. Opnieuw, net zoals tijdens de zes vorige maanden waren de gemiddelde maandelijkse temperatuurswaarden veel hoger dan de normale waarden. Te Ukkel hees de lente 2007 zich naar de eerste plaats van de warmste lentes sinds het begin van de waarnemingen in 1833, met een gemiddelde temperatuur van 12,3°C, dat betekent 2,8°C meer dan de normale lentewaarde (9,5°C). Zoals voor de herfst 2006 was het verschil met het vorige record (1,1°C) indrukwekkend in vergelijking met het oude record van 11,2°C, dat uit 1993 dateerde. Volgens de statistische parameters van de reeks gemiddelde temperaturen te Brussel-Ukkel, doet een dergelijke gebeurtenis zich gemiddeld slechts, zoals voor de herfst, minder dan een keer om de 500 jaar voor (als we stellen dat het klimaat stabiel is).
Tijdens dit seizoen liet vooral de maand april zich opvallen door een reeks indrukwekkende maandelijkse records te breken waaronder de gemiddelde temperatuur (met 14,3°C voor een normale waarde van 9,0°C), de gemiddelde maximale temperatuur (20,5°C voor 13,1°C) en de zonneschijnduur (284,2h voor 158 h), en door zijn lage gemiddelde windsnelheid (2,8 m/s voor 3,7 m/s). We vermelden ook nog de zéér lage waarde van gemiddelde relatieve luchtvochtigheid, met gemiddeld 62% voor een normale waarde van 77% (het laagste maandrecord blijft echter dat van 1893 en 1959 met 59%).
Maar het nieuwe, meest symbolische record van de maand april 2007 betreft de neerslag: het werd de eerste kalendermaand zonder meetbare neerslag te Brussel-Ukkel sinds 1833 (gemiddeld valt er tijdens deze maand 53,1 mm op 17 dagen). Het neerslagtekort van de vorige droogste maand dateerde uit april 1893, toen men in totaal 0,5 mm neerslag registreerde tijdens drie dagen. Bovendien, tussen 31 maart en 5 mei 2007 viel er geen druppel regen, dit betekent tijdens een periode van 36 opeenvolgende dagen, wat opnieuw een record betekende voor Brussel–Ukkel.
In het verleden hebben zich nog langere droogteperioden voorgedaan te Brussel-Ukkel:
- In 1887 : geen neerslag tussen 4 juni en 8 juli, dit betekende 35 dagen,
- In 1834 : geen neerslag tussen 11 september en 10 oktober, dit betekende 30 dagen,
- In 1959 : geen neerslag tussen 22 augustus en 20 september, eveneens 30 dagen (daarna regende het minder dan 5 mm op twee dagen gevolgd door een nieuwe droogteperiode van 17 opeenvolgende dagen).

Figuur 2. Temperaturen en dagelijkse neerslaghoeveelheden te Ukkel tijdens de lente 2007.

Figuur 2. Temperaturen en dagelijkse neerslaghoeveelheden te Ukkel tijdens de lente 2007.

De zomer (van juni tot augustus, zie figuur 3) werd gekenmerkt door een abnormaal hoge neerslaghoeveelheid: men registreerde 252,8 mm te Ukkel voor een seizoensnormale van 210,4 mm. Naast dit gegeven en in tegenstelling tot de uitzonderlijke zomer 2006 door de warmte van juli en de neerslag van augustus was de zomer 2007 eerder banaal, conform aan een typische Belgische zomer.

Top

In het spoor van de zomer bleef de herfst (van september tot november, zie figuur 4) ook binnen de normale waarden. Het vermelden waard is dat de gemiddelde windsnelheid van oktober zéér uitzonderlijk laag was.
Tenslotte was er de laatste maand van het jaar, waar er een groot contrast was wat de neerslaghoeveelheden betreft. De eerste decade van december was zéér uitzonderlijk nat: met 82,8 mm neerslag tussen de 1e en de 10e, het record dat dateerde van 1910 te Ukkel werd toen gebroken (het vorige record dateerde uit 1929 met 69,6 mm). De tweede decade echter was de droogste sinds begin 1901 met een totaal van 0,9 mm gemeten te Ukkel, terwijl het vorige record dateerde uit 1951 met 1,1 mm.

Figuur 4. Temperaturen en dagelijkse neerslaghoeveelheden te Ukkel tijdens de herfst 2007.

Figuur 4. Temperaturen en dagelijkse neerslaghoeveelheden te Ukkel tijdens de herfst 2007.

Voor Ukkel duiden de groene lijnen in de figuren 5 tot 8 respectievelijk de maandelijkse waarden in 2007 aan van de gemiddelde temperatuur, de zonneschijnduur, het neerslagtotaal en het aantal neerslagdagen. De figuren tonen eveneens de normale maandelijkse waarden (rode curve) alsook de uiterste waarden waargenomen te Brussel-Ukkel sinds het begin van de metingen van elke parameter (1833 voor de temperatuur en de neerslag en 1887 voor de zonneschijnduur).

Figuur 5. Gemiddelde maandtemperaturen te Ukkel (°C).

Figuur 5. Gemiddelde maandtemperaturen te Ukkel (°C).

Figuur 6. Maandelijkse zonneschijnduur te Ukkel (in uren).

Figuur 6. Maandelijkse zonneschijnduur te Ukkel (in uren).

Figuur 7. Maandelijkse neerslaghoeveelheden te Ukkel (in mm).

Figuur 7. Maandelijkse neerslaghoeveelheden te Ukkel (in mm).

Top

Figuur 8. Maandelijks aantal neerslagdagen te Ukkel.

Figuur 8. Maandelijks aantal neerslagdagen te Ukkel.

Als besluit kunnen wij stellen dat de zéér zachte winter en de zéér warme lente het jaarlijkse temperatuursrecord van het jaar 2007 te Ukkel verklaren (zie figuur 5). Het vorige en zéér recente record, geregistreerd in 2006 werd overtroffen en de opeenvolging van twee recordjaren is te wijten aan de lange periode met abnormaal hoge temperaturen, waargenomen in onze streken tussen september 2006 en juni 2007 (voor het ex-record van 2006, moet men ook rekening houden met de uitzonderlijk hoge temperatuur over gans de zomer, niettegenstaande een normale augustusmaand). In 2007 bereikte de gemiddelde jaartemperatuur 11,5°C (norm.: 9,7°C), terwijl het vorige record 11,4°C bedroeg in 2006 (zie figuur 9).

We merkten ook op dat tussen de maanden mei en november de zonneschijnduren allen lager waren dan normaal tussen mei en november, en dat de gemiddelde windsnelheid zeer laag was, voorla tijdens de maanden april en oktober en in mindere mate tijdens de maand november.
Hartje lente zal de periode van 36 dagen zonder neerslag een opvallend gegeven blijven tijdens het jaar 2007. De maand april zal de geschiedenis ingaan als de eerste kalendermaand tijdens de welke er geen druppel regen viel te Brussel-Ukkel sinds 1833. Voor de andere maanden waren de neerslaghoeveelheden variabel rond de normale waarden en over het ganse jaar was het neerslagtotaal normaal met een totaal van 879,5 mm voor 204 neerslagdagen ( normaal: 804,8 in 207 dagen).

Figuur 9. Evolutie van de jaarlijkse gemiddelde temperatuur gemeten te Brussel-Ukkel sinds het begin

Figuur 9. Evolutie van de jaarlijkse gemiddelde temperatuur gemeten te Brussel-Ukkel sinds het begin

Cookies opgeslagen