Op 18 september organiseerde het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) zijn allereerste workshop over een brandend actueel thema: hoe kunnen we onze steden weerbaar maken tegen hittegolven en de gevolgen van klimaatverandering? Deze dag van uitwisseling en reflectie bracht wetenschappers, klimaatexperts, risicobeheerders en vertegenwoordigers van verschillende Belgische en Europese steden samen.
Het stedelijk klimaat begrijpen
In de voormiddag werden de nieuwste KMI-onderzoeken gepresenteerd rond steden en klimaat. De deelnemers ontdekten hoe metingen in de stedelijke ruimte ons inzicht in microklimaten verrijken, en hoe weermodellen steeds verfijnder worden om het stadsklimaat beter weer te geven. Klimaatprojecties bevestigen dat hittegolven in de komende decennia frequenter en intenser zullen worden.
Voorbeelden uit Parijs en Londen
In de namiddag deelden vertegenwoordigers van Parijs en Londen hun ervaringen met aanpassingsmaatregelen aan extreme hitte. Beide hoofdsteden hebben recent op grote schaal oefeningen uitgevoerd om hun paraatheid bij uitzonderlijke hittegolven te testen. Ondergrondse schuilplaatsen, communicatieplannen en aangepaste infrastructuur – deze voorbeelden toonden aan hoe essentieel samenwerking is tussen (klimaat)wetenschappers, overheden, hulpdiensten en burgers.
België voorstellen bij 40°C of meer
KMI-wetenschapper en professor aan de UGent Steven Caluwaerts legt uit:
“Tijdens de workshop werd ook een innovatieve methode geïntroduceerd voor België: een “Tale of Future Weather” (verhaal van toekomstig weer). In plaats van zich te beperken tot statistische waarschijnlijkheden, stelt deze aanpak narratieve scenario’s van extreme gebeurtenissen voor – bijvoorbeeld een ongeziene hittegolf – als instrument om te reflecteren over alle potentiële impacten op samenleving, gezondheid en infrastructuur.”
De deelnemers werkten aan een fictief maar wetenschappelijk gefundeerd scenario in België: een jaar met meerdere opeenvolgende hittegolven. Het verhaal, gebaseerd op actuele klimaattrends, beschreef de moeilijkheden waarmee scholen, ziekenhuizen, openbaar vervoer en woonzorgcentra geconfronteerd worden.
Uit de discussies bleek dat er al veel initiatieven bestaan, maar dat een goede coördinatie cruciaal zal zijn in het geval van zulke extreme events. Het scenario bracht ook minder bekende risico’s aan het licht, zoals stedelijke branden of sociale spanningen als gevolg van extreme hitte.
Een methode om verder te ontwikkelen
Tot besluit wees een peiling uit dat de meeste deelnemers deze nieuwe methode waardevol vonden om beter voorbereid te zijn op de toekomst. Ze willen deze verhalen van het toekomstig weer gebruiken om hun adaptatie- en noodplannen te verbeteren, hun teams bewust te maken en burgers te betrekken. Het KMI overweegt alvast om deze aanpak voort te zetten en uit te breiden.
