2006-2010

Klimatologische overzichten van 2006 tot 2010

Opmerking: vanaf het jaaroverzicht 2010, zijn de normalen van de parameters weergegeven in de tabel, in de figuren en in de tekst de gemiddelden van deze parameters berekend voor de periode 1981-2010. Deze periode van 30 jaar is gekozen als nieuwe referentieperiode om de normalen van het station te Ukkel vast te leggen. In de tekst zijn de vermeldde recordwaarden eveneens deze van de periode 1981-2010. Nochtans, wanneer een parameter een waarde bereikt die bijzonder opmerkelijk is, zal men deze bekijken in een bredere context door de waarden van deze parameter te evalueren sinds het begin van de waarnemingen te Brussel-Ukkel.

In tegenstelling tot de laatste jaren, werd 2010 te Ukkel[1] gekenmerkt door een relatief lage gemiddelde temperatuur, « abnormaal laag » (cf. tabel 1 voor de definities van graden van abnormaliteit). Wij moeten terugkeren naar 1996 om een nog lagere waarde te vinden (9,1°C). Terwijl de gemiddelde temperatuur van de laatste 10 jaren zich situeerde rond 11,1°C, bereikte hij dit jaar 9,7°C, dit is een waarde die zeer dicht bij het gemiddelde van de 20ste eeuw ligt voor de opwarming van de jaren 1980 (cf. figuur 1).

Figuur 1 Gemiddelde maandtemperatuur (in °C) te Brussel-Ukkel, van 1833 tot 2010.

Figuur 1 Gemiddelde maandtemperatuur (in °C) te Brussel-Ukkel, van 1833 tot 2010.

[1] In de tekst, tenzij anders vermeld, zijn de waarden en de overeenkomstige normalen van toepassing op het hoofdstation van Ukkel

Tussen de andere parameters (cf. tabel 2) valt vooral het jaarlijks aantal sneeuwdagen te Ukkel dat « zeer uitzonderlijk » hoog was op, terwijl de waarden van de atmosferische luchtdruk en het aantal onweersdagen (in het land) « zeer uitzonderlijk » laag waren. Het aantal winterse dagen (maximale dagtemperatuur < 0°C) en het aantal vorstdagen (minimale dagtemperatuur < 0°C) waren « zeer abnormaal » hoog en de gemiddelde waarde van de dampdruk was
« zeer abnormaal » laag. Alle andere parameters hebben een « normale » waarde, behalve de gemiddelde temperatuur en de minimumtemperatuur die « abnormaal » laag waren.

Tabel 1. Definitie van de abnormaliteitgraad van een klimatologische parameter, uitgedrukt in gemiddelde terugkeerperioden.

 

AfkortingGraad van abnormaliteitFenomeen bereikt of overtroffen gemiddeld één keer om de
nnormaal-
aabnormaal6 jaar
zazéér abnormaal10 jaar
uuitzonderlijk30 jaar
zuzéér uitzonderlijk100 jaar

Waarden van het jaar 2010 en normale waarden van de periode 1981-2010 voor verschillende meteorologische parameters te Ukkel. De kolom « Kar » (=statistische karakteristieken) geeft de graad van abnormaliteit aan van de parameter in 2010 uitgedrukt in gemiddelde terugkeerperiodes (zie tabel 1).

 

 

Parameter2010NormalenStatistische karakteristieken
Luchtdruk (herleid tot zeeniveau) (hPa)1013,81016,0za-
Gemiddelde windsnelheid (m/s)3,33,4n
Zonneschijnduur (h)15561545n
Gemiddelde temperatuur (°C)9,710,5a-
Gemiddelde maximumtemperatuur (°C)13,414,2n
Gemiddelde minimumtemperatuur (°C)5,96,9a-
Absolute maximumtemperatuur (°C)33,932,4n
Absolute minimumtemperatuur (°C)-8,2-8,4a-
Aantal vorstdagen (min < 0°C)7446za+
Aantal winterse dagen (max < 0°C)277za+
Aantal zomerse dagen(max >= 25 °C)3128n
Aantal hittedagen (max >= 30°C)74n
Gemiddelde relatieve luchtvochtigheid (%)7980n
Gemiddelde dampdruk (hPa)9,710,6za-
Neerslagtotaal (mm)914,1852,4n
Aantal dagen met meetbare neerslag (<= 0,1 mm)201199n
Aantal dagen dat de neerslag geheel of gedeeltelijk uit sneeuw bestond5319zu+
Aantal onweersdagen in het land7195zu-

De winter van 2010 (december 2009 tot februari 2010, cf. figuur 2) werd gekenmerkt te Ukkel door een gemiddelde temperatuur van 1,8°C (voor een normale van 3,6°C). Deze waarde kan als abnormaal laag worden beschouwd: we moeten reeds terug gaan naar de winter van 1996 om een nog koudere winter te vinden dan deze van dit jaar. De winter werd gekenmerkt door drie verschillende koudegolven. De eerste deed zich voor in december, de tweede en langste tijdens de eerste helft van januari en de laatste rond half februari. De neerslag bestond geheel of gedeeltelijk uit sneeuw gedurende 31 dagen, wat een zeer uitzonderlijke waarde was. Sinds het begin van deze waarnemingen in 1901 waren er slechts 2 winters met meer sneeuwdagen: 1907 (met 37 dagen) en 1968 (met 33 dagen). Wij noteerden eveneens een zeer abnormaal tekort van de zonneschijnduur dit seizoen die slechts 123h 32 min bedroeg (norm.: 180h 29 min). Deze waarde is het gevolg van de zonneschijnduur in februari die slechts 28 h 53 min bereikte, de laagste waarde sinds het begin van de heliografische metingen in 1887. Het vorige laagte record voor februari dateerde uit 2006 met 30h 46 min.

Figuur 2. Evolutie van de temperaturen en de dagelijkse neerslaghoeveelheden te Ukkel tijdens de win

Figuur 2. Evolutie van de temperaturen en de dagelijkse neerslaghoeveelheden te Ukkel tijdens de win

De lente (van maart tot mei, cf. fig. 3) vertoonde niks uitzonderlijk op klimatologisch vlak, behalve de frequentie van het aantal neerslagdagen, aangezien het seizoenstotaal 33 dagen bereikte (normaal.: 49 dagen). Tijdens de laatste 30 jaren (1981-2010) , is dit de tweede laagste waarde (wij observeerden slechts 32 dagen in 1990). Ex aequo met de lente van 1864, is dit de vijfde laagste waarde sinds 1833 (begin van de neerslagwaarnemingen te Brussel-Ukkel); het record dateert uit 1880 met 23 dagen.

Figuur 3. Evolutie van de temperaturen en de dagelijkse neerslaghoeveelheden te Ukkel tijdens de len

Figuur 3. Evolutie van de temperaturen en de dagelijkse neerslaghoeveelheden te Ukkel tijdens de len

Tijdens de zomer (juni tot augustus, cf figuur 4) werd ons land getroffen door een hittegolf tussen 7 en 14 juli. Op die laatste datum trok een bijzonder hevig onweer over ons land evenwijdig aan de as van Samber en Maas. Dalende windstoten (downbursts) lagen aan de oorsprong van belangrijke schade waarvan deze aan de kerk van Ciney het spectaculairst was. De zomer kende nog een opmerkelijk natte periode op 15 en 16 augustus; een totaal van 103,6 mm werd te Ukkel op 48 uur tijd gemeten (met respectievelijk 53,9 op de 15e en 49,7 op de 16e). Deze neerslaghoeveelheden troffen een groot deel van ons grondgebied.

Figuur 4. Evolutie van de temperaturen en de dagelijkse neerslaghoeveelheden te Ukkel tijdens de zom

Figuur 4. Evolutie van de temperaturen en de dagelijkse neerslaghoeveelheden te Ukkel tijdens de zom

De herfst (september tot november, cf. figuur 5) was relatief somber; de zonneschijnduur bereikte slechts 285h 02 min voor een normale waarde van 321h 59 min. In november, zorgde een vrij intense regenachtige episode voor gecumuleerde neerslaghoeveelheden over 5 dagen tussen 40 en 150 mm. Te Ukkel noteerden wij 100,6 mm tussen 9 en 13 november. Deze gecumuleerde neerslaghoeveelheden waren de aanleiding van belangrijke overstromingen in verschillende streken van ons land , vooral in het centrum.

Figuur 5. Evolutie van de temperaturen en de dagelijkse neerslaghoeveelheden te Ukkel tijdens de her

Figuur 5. Evolutie van de temperaturen en de dagelijkse neerslaghoeveelheden te Ukkel tijdens de her

Tenslotte was de laatste maand van het jaar zeer koud met veel sneeuw. Te Ukkel bedroeg het aantal dagen dat de neerslag geheel of gedeeltelijk uit sneeuw bestond 21. Dit is de hoogste waarde die men ooit heeft waargenomen voor deze parameter sinds 1901. Het vorige record dateerde uit 1950 met 15 sneeuwdagen. De gemiddelde temperatuur bereikte slechts –0,7°C, wat een record is voor de periode 1981 – 2010. Wij moeten teruggaan naar 1950 om een nog koudere decembermaand te vinden ( met –1,2°C). Sinds het begin van de waarnemingen in 1833 te Brussel – Ukkel was dit de 11de laagste waarde, ex aequo met het jaar 1864; het absolute record dateert uit 1879 met –5,6°C.

Voor Ukkel geven de curven in het roze op de figuren 6 tot 9 respectievelijk de maandelijkse waarden in 2010 weer van de gemiddelde temperatuur, de zonneschijnduur, het neerslagtotaal en het aantal neerslagdagen. De figuren tonen eveneens de normale maandwaarden (curven in het rood) voor de periode 1981-2010, alsook de uiterste maandelijkse waarden waargenomen te Brussel-Ukkel sinds het begin van de meting van elke parameter (1833 voor de temperatuur en de neerslag en 1887 voor de zonneschijnduur).

Figuur 6. Maandelijkse gemiddelde temperatuur te Ukkel (in °C).

Figuur 6. Maandelijkse gemiddelde temperatuur te Ukkel (in °C).

Figuur 7. Maandelijkse zonneschijnduur te Ukkel (in uren).

Figuur 7. Maandelijkse zonneschijnduur te Ukkel (in uren).

Figuur 8. Maandelijks neerslagtotaal te Ukkel (in mm).

Figuur 8. Maandelijks neerslagtotaal te Ukkel (in mm).

Figuur 9. Maandelijks aantal neerslagdagen te Ukkel (in dagen).

Figuur 9. Maandelijks aantal neerslagdagen te Ukkel (in dagen).

Als besluit onthouden we dat 2010 markant was omdat het jaar een onderbreking betekende in de reeks jaren, sinds 1999, die gekenmerkt werden door jaarlijkse temperaturen rond 11°C. Dit jaar bereikte de gemiddelde temperatuur slechts 9,7°C; deze waarde wordt gekwalificeerd als abnormaal laag. Wij moeten toch terugkeren tot 1996, en later 1985 tot 1987 om koudere jaren terug te vinden. Merk ook op dat de gemiddelde temperatuur van dit jaar dicht bij de gemiddelde waarde van deze parameter voor de 20ste eeuw ligt voor de opwarming in de jaren 1980.

Het jaar was eveneens zeer uitzonderlijk wat het aantal sneeuwdagen betreft waargenomen te Ukkel. In 2010, totaliseerden wij 53 dagen tijdens dewelke de neerslag geheel of gedeeltelijk uit sneeuw bestond. Dit was de hoogste waarde sinds 1901 (begin van de waarnemingen); het vorige record dateert uit 1906 met 49 sneeuwdagen.

Wat de zonneschijnduur betreft compenseerden een zonnige lente en zomer de tekorten tijdens de herfst en de winter. De bijzonder overvloedige neerslag tijdens de maand augustus (cf. figuur 8) lagen aan de oorsprong van een klein teveel aan neerslag te Ukkel dit jaar (914,1 mm voor een normale waarde van 852,4 mm). Onthouden we ook twee opmerkelijk regenachtige episodes die een groot deel van ons land troffen; De eerste deed zich voor op 15 en 16 augustus; wij noteerden te Ukkel een gecumuleerde hoeveelheid van 103,6 mm voor deze twee dagen. De tweede had plaats in november; te Ukkel registreerden wij een gecumuleerde hoeveelheid van 100,6 mm op 5 dagen tussen de 9e en de 13e. Op het einde van elke periode zorgde deze gecumuleerde neerslaghoeveelheden voor soms belangrijke overstromingen, vooral in het centrum van het land.

Cookies opgeslagen